Dünya genelinde herkesin yeni seçilen ABD başkanı Trump’ın dünya ekonomisini nasıl şekillendireceğini beklediğimiz bugünlerde hem 2024 yılını değerlendirme hem de 2025 yılı hazırlıklarımız devam ediyor.
Global gelişmelerden ve bunların yakın coğrafyamızdaki etkilerinden dolayı 2024 yılı sektördeki son 20-25 yıllık sürecin en zorlu yılı oldu diyebiliriz.
Blok ihracatımızdaki en büyük pazarımız ÇİN:
Blok pazarında en büyük alıcı olan Çin’deki emlak krizleri ve bu sektördeki daralma, Çin’in kendi yerel taşlarına olan yönelim, Çinli müşterilerin müşterisini pazarda kollayan Avrupa ülkelerine yönelmesi ve egzotik taşların tercihlerinin artması ile pazarda Türk taşlarının hakimiyeti azaldı ve bu da beraberinde kötü bir yıl geçirmemize sebep oldu.
Ortadoğu’da Çin Baskısı:
İşlerin kötü gitmesinden dolayı birçok Çinli firmanın ellerindeki stokları zararına satmaları ve belli ürünleri portföylerinden çıkarmaları, bu ürünlerin bazı Çinli tüccarlar tarafından çok ucuza satın alınıp plaka ve ebatlı satışlarımızın yoğun olduğu körfez ülkelerine özellikle Suudi Arabistan, BAE gibi ülkelere satış yapılmaya başlandı. Bu durum, beraberinde bu ülkelere olan nihai mamül satışlarımızı da olumsuz etkilemektedir.
Hindistan Pazarı:
Hindistan Pazarına olan satışlar da 2024 yılında beklendiği gibi olmadı. Hem pazarın kendi iç dinamikleri hem de satış stratejilerimiz bunda etkili oldu.
Mısır, Ortadoğu Pazarımızı tehdit ediyor:
Diğer büyük blok pazarımız olan Mısır’da çok fazla fabrika yatırımı bulunmakta, yapılan yatırımlar da ürün kalitesini artırmaya yönelik. Firmalar;ülkemizdeki ocakların içinde bulunduğu durumu fırsata çevirerek ucuza mal alıp kendi ülkesinde, bizim maliyet fiyatlarımızın çok altında mal ederek yine Ortadoğu pazarına ürün sunmakta ve bu durum da dolaylı olarak bitmiş ürün ihracatımızı etkilemektedir.
İşlenmiş ürün ihracatı:
İşlenmiş ürün ihracatında 2024 yılında daralma yaşandı. Bunun sebeplerinin başında artan üretim maliyetlerimiz, global gelişmelerden dolayı inşaat sektöründeki daralma, navlun fiyatlarındaki dengesizlik, ülkemizdeki arz fazlalığı ve bunun getirdiği stok baskısından dolayı firmalarımızın maalesef ürün/ürünleri değerinin altında satması olarak sıralanabilir. Ayrıca alternatif olarak çok fazla yapay ürünün olması( seramik ve porselen üretimi ve tercihlerinin artışı ) ve bunların da giderek doğaltaş pastasından pay alması işlenmiş ürün pazarımızı olumsuz etkiledi. Miktar olarak çok fazla mal sattığımız belli pazarlarda ise, maalesef ekonomik baskılar nedeniyle firmalarımızın ucuza mal satarak birbirimiz ile acımasız bir rekabet içinde olduğumuzu da unutmayalım. Bu durum hem Türk taşlarının ucuz olduğu algısını pekiştiriyor hem de bizi böylesi bir ortamda birbirimize düşürüyor. Ayrıca; Çin’li ve Mısır’lı firmaların en büyük mamul ürün pazarlarımızın başında gelen Ortadoğu coğrafyasında yavaş yavaş yer edinmeleri 2025 yılında bu pazarda satışlarımızın düşeceği endişesini arttırıyor.
2025 yılında;
Türkiye’den Çin’e olan blok satışlarının birkaç ürün hariç 2024 yılından daha az olacağını düşünüyorum. Hindistan satışlarının ise navlun fiyatlarına bağlı olarak bu yılki gibi veya bir miktar daha üzerinde olabileceğini düşünüyorum. Mısır pazarında ise, alımların Ortadoğu’daki gelişmelere bağlı olarak dikkatle izlenmesi gerektiği kanaatindeyim.
2025 yılı hem blok hem de işlenmiş ürün için zorlu bir yıl olacağını öngörmekteyiz. Sektörün önünün açılması, firmaların ayakta kalıp Türk taşlarının değerinin artması için tüm sektör bileşenlerinin bir araya gelerek Milli bir strateji oluşturup bunun sektörde kabul görmesinin sağlanması ve Türk taşlarının hak ettiği yere gelmesini sağlamamız gerekiyor.
