Muğla Büyükşehir Belediyesi himayesinde düzenlenen “Stratonikeia Gladyatörleri” belgeselinin özel gösterimi, Muğla mermercilerinin sponsorluğu ile Gazi Mustafa Kemal Atatürk Kültür Merkezi’nde gerçekleştirildi. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Mermer Komitesinden 5 mermer firması projenin özel sektör tarafını sahiplendi. Sanata, antik kentlere yaptıkları destekler ve sektörde gerçekleştirdikleri yeniliklerle bilinen Alpay Mermer ana sponsor olarak, Demircioğlu Mermer, Kentmer, Kurmersan Mermer ve Egemartaş Mermer firmaları ise destek sponsoru olarak Muğla Büyükşehir Belediyesi ile birlikte çok ses getiren bu projenin başrol oyuncularından oldular.
Stratonikeia Antik Kenti’nin tarihine ışık tutan yapayzeka destekli belgeselin gösteriminin ardından Prof. Dr. İlber Ortaylı ve Prof. Dr. Celal Şengör’ün katılımıyla bir söyleşi düzenlendi.
Muğla ilinde gerçekleştirilen etkinlikte salon kalabalıktan dolup taşarken, birçok kişi etkinliği kaçırmamak için fuaye alanında kurulan ekrandan programı ve söyleşiyi izlediler.
Program, Prof Dr İlber Ortaylı ve Prof Dr Celal Şengör’ün şehrin protokolü ve destekçi mermer firmalarının içinde bulunduğu heyetle Stratonikeia antik kentini ziyaret etmesiyle başladı. Ziyaret sırasında halkın büyük ilgisiyle karşılaşan bilim insanlarına, ana sponsor Alpay Mermer tarafından arkeolojik kazılarda bulunan orijinal gladyatör tabletlerinin robotik işlemle Muğla beyazı mermerinden üretilmiş replikaları hediye edildi. Ayrıca antik şehrin kalıcı koleksiyonuna da orijinal boyutunda bir gladyatör tabletinin mermer replikası üretilip, hediye edildi.
Etkinliğe, Kıyı Ege Belediyeler Birliği ve Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras’ın yanı sıra Muğla Milletvekili Selçuk Özdağ, Menteşe Belediye Başkanı Gonca Köksal, Yatağan Belediye Başkanı Mesut Günay, Köyceğiz Belediye Başkanı Ali Erdoğan, Muğla Ticaret Odası Başkanı Bülent Karakuş, Meclis Başkan Yardımcısı Koray Özcan, EPOS7 Derneği Başkanı Arzu Sabancı, Stratonikeia Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt ve çok sayıda vatandaş katıldı.
Kazı Başkanı Prof. Dr. Bilal Söğüt, 2024 yılı kazılarında toplam 762 eserin gün yüzüne çıkarıldığını belirterek, bunların 592’sinin antik döneme, 170’inin ise Türk dönemine ait olduğunu aktardı. Söğüt, Stratonikeia’nın yalnızca antik dönemde değil, Türk beylikleri döneminde de önemli bir merkez olduğunu vurguladı.
“Arkeoloji bilim ve sanatın kesiştiği noktadır”
“Stratonikeia Gladyatörleri” söyleşisinde konuşan Prof. Dr. İlber Ortaylı, Stratonikeia’nın arkeolojik önemine değinerek, “Burada yürütülen kazı çalışmaları büyük bir titizlikle sürdürülüyor. Arkeoloji, yalnızca geçmişi gün yüzüne çıkarmakla kalmaz, aynı zamanda bilim ve sanatın kesiştiği noktadır ” dedi.
Ortaylı, yapay zekanın belgesel yapımındaki kullanımını olumlu değerlendirse de sanatın her zaman teknolojinin önünde olması gerektiğini vurgulayarak, “Sanatçılığımızı, kameramızı, dekorumuzu ve tarih bilgimizi ön plana çıkarmalıyız ” diye konuştu.Ayrıca Bizans dönemi eğitimine ve Türkçe’nin arkeoloji alanında bir ilim dili haline gelmesine de değinen Ortaylı, “Türkçe, yapılan kazılar ve bilimsel raporlarla arkeoloji literatüründe güçlü bir yer edindi. Türkiye, arkeolojik eserler açısından dünyanın en zengin coğrafyalarından biri. Burada yalnızca Anadolu medeniyetleri değil, Mısır’a kadar uzanan geniş bir kültürel miras da bulunuyor ” ifadelerini kullandı.
“Biz aslında hepimiz birer gladyatörüz”
Ortaylı, Stratonikeia’nın tarih boyunca birçok medeniyetin kesişim noktası olduğunu belirterek, “Karia bölgesi, Helen ve Pers kültürlerinin bir araya geldiği bir yer. Buranın tarihini anlamak için hem Yunan hem de İran kültürünü iyi bilmek gerekir. Geçmişte olduğu gibi bugün de zorluklarla karşı karşıyayız. Bu yüzden tarih bilinci çok önemli. Biz aslında hepimiz birer gladyatörüz ” diyerek, sözlerini tamamladı.
“Geçmişi keşfetmek yetmez, onu anlayıp geleceğe taşımak gerekir”
Prof. Dr. Celal Şengör ise “Biz burada, antik dönemdeki gladyatör dövüşlerinden Bizans ve Osmanlı dönemine kadar uzanan çok katmanlı bir tarihi görüyoruz. Stratonikeia’da yapılan kazılar ve buradan çıkan eserler, Anadolu’nun ne denli büyük bir kültürel mirasa sahip olduğunu bir kez daha ortaya koyuyor. Ancak; geçmişi yalnızca keşfetmek yetmez, onu anlamak ve geleceğe taşımak da gerekir. Yapay zeka ile hazırlanan bu belgesel, tarih anlatımında yeni bir dönemin kapısını aralıyor. Gladyatörler önemli… Bazı komutanlar var ki; onlar mezarlarından da savaşıyor ve kazanıyor. Ve ne şanslı bir milletiz ki o komutan bizim milletimize nasip oldu” diyerek sözlerini tamamladı.
“Tarihini bilmeyen toplumlar, geleceklerini inşa edemez”
Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras, şunları söyledi:
“Muğla’da 110 antik kent bulunuyor ve her biri kendine özgü bir tarihe sahip. Letoon’dan Labranda’ya, Halikarnas’tan Knidos’a kadar uzanan bu geniş kültürel mirasın korunması ve tanıtılması büyük önem taşıyor. Antik dönemde büyük tiyatrolara sahip bu kentlerin bugün geldiği noktayı düşündüğümüzde, geçmişten aldığımız mirası yeterince ileri taşıyamadığımızı görüyoruz. Oysa tarihini bilmeyen toplumlar, geleceklerini inşa edemez. Tarihimiz, antik çağlardan başlayarak Anadolu’nun Türk yurdu haline gelmesi, 600 yıllık Osmanlı dönemi ve Cumhuriyet ile devam eden geniş bir süreci kapsar. Geleceğimizi, bu köklü tarih üzerine inşa etmeliyiz. Bugün Stratonikeia’yı teknolojiyle buluşturuyoruz. Proje fikri ilk olarak Yatağan Belediye Başkanımıza iletilmiş, ardından Ticaret Odası’na taşınmış. Ticaret Odası Başkanımız, Meclis Başkanımız ve Meclis Başkan yardımcımız Alpay Mermer Yönetim Kurulu Başkanı Melike Alpay Özmen’in yönlendirmesiyle birlikte bize ulaştı. Zaten Bilal Hoca ile bu konuda görüşmelerimiz vardı ve bu projeye tam destek verme kararı aldık Sayın Valimiz de sürece katkı sağladı. Muğla Tanıtım ve Kültürel Daire Başkanlığı’nın da sahiplenmesiyle bugün burada yapay zeka teknolojisi ile geçmişi buluşturmanın, o dönemi yansıtan belgeseli vatandaşlarımıza izlettirmenin ve tarihimizi yaşatmanın mutluluğunu yaşıyoruz.”
Sosyal sorumluluk, çevre ve sürdürülebilirlik madencilik bilinci
Etkinlikte söz alan projenin sahiplerinden MUTSO Meclis Başkan Yardımcısı ve Alpay Mermer Yönetim Kurulu Başkanı Melike Alpay Özmen;
“Antik dünyanın en büyük mermer kentlerinden biri olan Strotonikeia’nın yeri bizim için her zaman çok özel olmuştur. Strotonikeia (Eski Hisar) Muğla’da binlerce yıllık mermer ocaklarından yapılmış bir antik kent ve biz hala aynı ocaklardan mermer üretimi yapıyor ve sanat eserleri üretiyoruz.
Kralların, Gladyatörlerin ve aşk hikayelerinin izlerini taşıyan bu antik kentimiz için, sizlerle birlikte olmaktan çok büyük bir heyecan ve mutluluk duyuyoruz. Uzun süredir üstünde çalıştığımız bu kıymetli proje, Muğla Büyükşehir Belediyesi Himayesinde ve şirketimiz Alpay Mermer ana sponsorluğunda MUTSO Mermer Komitemizde bulunan kıymetli mermer firmalarımızın destek ve sponsorluğu ile hayata geçirdik. Stratonikeia Antik kenti Muğla ve dünya kültür mirası açısından çok büyük önem taşıyor. Sosyal sorumluluk, çevre ve sürdürülebilirlik madencilik bilinci taşıyan bir doğaltaş firması olarak, binlerce yıl önce aynı bölgenin mermer ocaklarından inşaa edilmiş bu muhteşem antik kenti korumak, renevasyonuna destek olmak, bölgemizde, ülkemizde ve uluslararası arenada hak ettiği yere gelmesi için çalışmak boynumuzun borcu.
Bu projede emeği geçenlere gönülden teşekkür ediyor, tarihin en iyi korunmuş antik kentlerinden biri olan Strotonikeia’yı keşfetmek için herkesi kentimize davet ediyoruz” dedi.
Stratonikeia, hikâyelerin Taş’a anlatıldığı kadim bir kent
Etkinlikte konuşan Menteşe Belediye Başkanı Gonca Köksal;
Stratonikeia’nın tarihi ve kültürel önemine vurgu yaparak, şunları söyledi: “Bugün Muğla’da Menteşe’de sizi ağırlamak bizim için büyük bir onur. Stratonikeia, antik çağlardan bu yana birçok uygarlığa ev sahipliği yapmış, ayrı ayrı hikâyelerin adeta Taş’a anlatıldığı kadim bir kent. Aşkın, mücadelenin, felsefenin, inancın, savaşın ve barışın iç içe geçerek bu antik üretimini koruyarak, insanlığın hikâyesine ışık tutmak bizim için büyük bir mutluluk” dedi.
Proje için ayrıca İstanbul’dan Epos7 Derneği başkanı Arzu Sabancı ile yönetim kurulu üyeleri Yonca Ebuzziya, Berna Çebi, onursal başkan Zafer Kozanoğlu ile Prof De Yonca Gürol, Melike Alpay Özmen tarafından davet edildi. Epos7 Derneğinin 14 yıldır Stratonikeia kazılarına olan desteklerinden ötürü kendilerine Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Ahmet Aras tarafından teşekkür plaketi takdim edildi.
