Doğaltaş; insanoğlunun yerleşik düzene geçtiği medeniyetin ilk dönemlerinden itibaren yapı kültürünün önemli bir unsuru. Antik, Ortaçağ ve Rönesans Dönem şehirlerinin temel karakteri. Endüstri Devrimi sonrası teknoloji bazlı gelişen mimaride ise yapı veya bileşenlerine yontu, yapı bileşeni ya da obje değeri kazandıran dünyevi yapı malzemesi…
Doğaltaş; doğası gereği eşsiz bir malzeme. Doğadaki tüm renklerde, farklı dokularda, işlenmesiyle, döşenmesiyle, yüzey işlemleriyle, ebatlarıyla sonsuz kombinasyona açık. Bu çeşitlilik te çağdaş dönem mimarının Toprak Ana’ nın ruhunu taşıyan bu malzemeye olan bağlılığını açıklıyor.
PEKİ; PEYZAJDA, ŞEHİRDE, BİNALARDA, İÇ MEKANDA VE TABİİ MOBİLYADA DOĞALTAŞ KULLANMAK İÇİN BAŞKA SEBEPLERİMİZ DE VAR MI?..
Öncelikle uzun ömürlü ve yaşlandıkça zamanın izlerinin değer kattığı bir yapı malzemesi. Doğadan elde edildiği ve koruyucular dışında gövdesinde sentetik malzemeler bulunmadığı için çevreyle dost ve yerel kaynaklardan elde edilebildiği için ulaşılabilir. Özellikle peyzajla çevrili yapılarda – veya peyzajda, çevresiyle doğal bir uyum ve diyaloğu var. Birkaç istisna dışında tümü DIN4102 Norm’ una göre A Sınıfı yanmaz yapı malzemesi sınıfında ve konvansiyonel kullanımı ve dayanıklılığı sebebiyle tarihi çevredeki yeni yapılar ile restorasyon çalışmalarında öncelikli yapı malzemesi.
Doğaltaşın çağdaş mimari eserlere yontu, yapı bileşeni, obje ya da tümüne ait değerleri kazandırdığı örnekleri beraber inceleyelim:
Doğaltaş kullanımının çağdaş mimari eserlere yontu (stereotomik) değeri kazandırdığı çalışmalar; yapıların parçalarına ayrılamayan bütüncül bir görsel temsil oluşturduğu ve aynı zamanda doğaya ait günışığı, zaman ve mevsimsel döngüler, peyzaj ve ziyaretçileri gibi unsurların yapıyla etkileşim halinde olduğu çalışmalardır.
Doğaltaş kullanımının çağdaş mimari eserlere yapı bileşeni (tektonik) değeri kazandırdığı çalışmalar; yapıların kolon, kiriş, döşeme, zemin, duvar, vb. sayılabilir parçalarının doğaltaş kullanılarak vurgulandığı veya öne çıkarıldığı, aynı zamanda bu parçaların oluşturduğu kompozisyonel bütünün parçaların etkileşimi sayesinde farklı anlamlar da kazandığı çalışmalardır. Bu çalışmalarda obje-suje, figür-zemin, parça-bütün ikilileri ile yer hissi oluşturularak ziyaretçinin mekanı algılaması yönlendirilir.
Doğaltaş kullanımın çağdaş mimari eserlere veya bileşenlerine obje (ikonik) değeri kazandırdığı çalışmalar; yapıların veya bileşenlerinin tümünün doğaltaş kullanımıyla tanımladığı çalışmalardır. Tek anlamlı – tek kullanımlı – tek yüzlü olmaları sebebiyle hatırda kalan ama tek hikayesi olan çalışmalardır. Mobilya ve içmimarideki doğaltaş kullanımlarının birçoğu mimari eserlere obje (ikonik) değeri kazandırırlar.
Doğaltaşın çağdaş mimari eserlere kompozisyon tekniği dahilinde yontu, yapı bileşeni ve obje değerlerinin tümünü birden kazandırdığı örnekler de mevcuttur.
Doğaltaşın çağdaş mimari eserlere yontu, yapı bileşeni ya da obje değeri kazandırmasını sağlayan görsel araçlar doğaltaşın döşeme şekli (pattern), yüzey ve dolgu etkisi, ebatları ve türüdür. Günümüzde rekabet şartları, taş çeşitliliğinin artması, üretimdeki artış, makine parkurunun yenilenmesi, lojistik kolaylıklar, vb. faktörler doğaltaş fiyatlarının ucuzlamasını ve tedarikçilerin artmasını sağlamıştır. Diğer taraftan doğaltaşın hem üretim hem de kullanımı sırasındaki yeşil enerji tüketimi hem de kullanım sonrası dönüştürülebilir olması sebebiyle yaşamsal sürdürülebilirlik hedeflerini karşılaması gelecek yıllar için doğaltaş kültürünün artarak devam edeceğini müjdelemektedir.
